Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt, nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng bùng phát đã khiến người tiêu dùng mất niềm tin và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các thương hiệu chân chính.
Không ít trường hợp người nổi tiếng đã tham gia quảng cáo hoặc làm đại sứ cho sản phẩm không đảm bảo chất lượng, dẫn đến làn sóng hoang mang, dư luận phản đối và ảnh hưởng đến cả hình ảnh của nghệ sĩ cũng như thương hiệu liên quan.
Đứng trước nhiều rủi ro như vậy, truy xuất nguồn gốc đã trở thành “chìa khóa vàng” – minh bạch, đáng tin cậy và là công cụ bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, đồng thời nâng cao uy tín thương hiệu Việt trên thị trường nội địa và quốc tế.
1. Hiện trạng xử lý hàng giả – hàng nhái: Con số nói lên tất cả
Theo Tổng cục Quản lý thị trường, năm 2024 ghi nhận hơn 47.000 vụ việc vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại. Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, đã phát hiện thêm 30.000 vụ vi phạm mới, trong đó có hơn 1.400 vụ bị khởi tố hình sự. Thủ đoạn gian lận ngày càng tinh vi hơn, từ làm giả tem mác, mã vạch, đến giả mã QR truy xuất nguồn gốc, đánh lừa cả người tiêu dùng lẫn nhà phân phối.
Đặc biệt, mạng xã hội trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho hàng hóa không rõ nguồn gốc, với hàng trăm phiên livestream bán sản phẩm “đội lốt chính hãng”, “hữu cơ”, “giảm cân cấp tốc”… nhưng không có bất kỳ xác thực nào.
2. Người nổi tiếng – Tác nhân gián tiếp tiếp tay cho sản phẩm kém chất lượng
Một thực trạng đáng báo động khác là sự tham gia của người nổi tiếng trong việc quảng cáo các sản phẩm không rõ nguồn gốc. Nhiều KOL, nghệ sĩ cũng bị cơ quan chức năng triệu tập vì quảng bá thực phẩm chức năng, sản phẩm làm đẹp sai sự thật, gây hậu quả cho người tiêu dùng, có trường hợp phải nhập viện vì dị ứng sau khi sử dụng. Nhiều nghệ sĩ thậm chí còn bị khởi tố hình sự vì tham gia vào việc sản xuất hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Tình trạng này càng nhấn mạnh thêm vai trò không thể thay thế của truy xuất nguồn gốc – công cụ cung cấp bằng chứng kiểm chứng tính minh bạch, bảo vệ người tiêu dùng và cả người làm truyền thông.
3. Truy xuất nguồn gốc là gì và vì sao đóng vai trò then chốt?
Truy xuất nguồn gốc là quy trình ghi nhận và xác minh toàn bộ hành trình sản phẩm – từ nơi sản xuất, ngày sản xuất/hạn sử dụng, đến quy trình chế biến và chứng nhận chất lượng. Các công nghệ hiện đại như mã QR, mã vạch hay tem chống giả điện tử cho phép người tiêu dùng chỉ cần quét là có thể kiểm tra ngay lập tức.
Lợi ích vượt trội:
- Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: chắc chắn sản phẩm an toàn, rõ ràng về nguồn gốc.
- Bảo vệ thương hiệu cho doanh nghiệp: ngăn chặn hàng giả làm tổn hại uy tín.
- Tuân thủ pháp luật: nhiều ngành hàng (thực phẩm, nông sản, dược phẩm…) bắt buộc phải có truy xuất nguồn gốc.
4. Hành lang pháp lý về truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam
Pháp luật Việt Nam đã có nhiều quy định rõ ràng về truy xuất nguồn gốc:
- Quyết định 100/QĐ-TTg (2019) – Phê duyệt đề án triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc gia.
- Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (2007) – Yêu cầu công khai và minh bạch thông tin sản phẩm lưu thông.
- Luật An toàn thực phẩm (2010) – Quy định rõ trách nhiệm ghi nhãn và thông tin sản phẩm.
- Luật Quảng cáo sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026): siết chặt quản lý người nổi tiếng, KOL quảng cáo sản phẩm sai sự thật; người vi phạm phải chịu trách nhiệm liên đới và bị xử phạt hành chính hoặc hình sự tùy mức độ.
Những cơ sở pháp lý này tạo ra hành lang rõ ràng, buộc doanh nghiệp phải thực hiện truy xuất nguồn gốc nếu muốn phát triển bền vững.
Xem thêm:
- Tầm quan trọng của thiết kế website chuẩn SEO
- Xây dựng thương hiệu – Nền tảng cốt lõi cho doanh nghiệp
5. Kết luận: Truy xuất nguồn gốc – Đầu tư cho niềm tin và tương lai thương hiệu
Truy xuất nguồn gốc không chỉ là một giải pháp công nghệ, mà còn là lá chắn bảo vệ người tiêu dùng và bước đệm vững chắc cho thương hiệu Việt vươn xa. Khi doanh nghiệp minh bạch thông tin, người tiêu dùng được an tâm – và đó là nền tảng để xây dựng niềm tin lâu dài.
Cùng nhau minh bạch – để thương hiệu Việt không chỉ sống sót, mà còn vững mạnh và vươn xa!